Bingöl Tanıtım
Doğu Anadolu Bölgesi’nde Yukarı Fırat bölümünde yer alan, oldukça zengin kültürel geçmişe sahip olan Bingöl topraklarında pek çok uygarlığın izlerine rastlamak mümkündür. MÖ 4000-5000 yıllarına kadar inen zengin tarihsel geçmişiyle Bingöl ve çevresi;  Urartular, Asurlar, Hititler, Persler, Romalılar, Selçuklular ve Osmanlılar gibi birçok devletin hâkimiyet alanı içerisinde yer almasından dolayı zengin bir tarihi mirasa sahiptir.

Merkez ilçeden ziyade ilin en eski beldeleri olan Genç ve Kiğı, ilin tarihsel birikimlerini bünyelerinde taşımaktadır. İl sınırları içinde bulunan tarihi eserlerin büyük bir kısmı Genç, Kiğı, Adaklı ve Solhan ilçesinin güney kısımlarında, Yenibaşak dolaylarında mevcuttur. Bu eserlerin bir kısmı İslamiyet öncesi medeniyetlere aitken bir kısmı da İslam medeniyetine aittir. 

İlimizde İslam öncesi dönemden kalan en önemli değerler kale, kümbet, mağara ve kiliselerdir. Günümüze ulaşan bu yapılardan en sağlam olanları Genç’te bulunan Kuba kümbet kalıntıları, Kralkızı Kalesi ve Sebiterias Kalesi ve Kiğı Kalesi’dir. Yine Kiğı ve dolaylarında birkaç kilisenin kalıntıları ve çeşitli mezar taşları mevcuttur. İslam öncesi eserlerin bölgede etkin oldukları bilinen Urartular, Medler, Persler ve Romalılardan kaldıkları belirtilmektedir.

Osmanlı zamanında komşu illere bağlı olarak idare edilen Bingöl, 1936 yılında vilayet yapılmış ve Çapakçur olan eski adı şimdiki haline dönüştürülmüştür.

Nüfus
Bingöl ilinin nüfusu, 2018 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre 281.205’tir. Nüfusun 168.280’i şehirlerde yaşarken, 113.025’i belde ve köylerde yaşamaktadır. Şehirde yaşayanların oranı % 59,81 kırsal alanda yaşayanların oranı % 40,19’dur. Yine aynı nüfus sayımı sonucuna göre, il merkezi nüfusu 117.556, ilin nüfus yoğunluğu ise km² başına 34,6 kişidir. Nüfus bakımından en büyük ilçeleri sırasıyla Merkez, Genç, Solhan ve Karlıova’dır. Nüfus bakımından en küçük ilçesi ise Yayladere’dir. Yüzölçümü bakımından en büyük ilçesi Merkez, en küçük ilçesi Kiğı’dır.
Bingöl’deki ilçe sayısı 8, belediye sayısı 11, köy sayısı ise 325’tir.
0-15 yaş arasındakilerin toplam nüfusa oranı % 18,22, 15-64 yaş arasındakilerin % 75,11, 65 yaşından büyük olanların oranı ise %6,67’dir. Bingöl’ün net göç hızı  ‰ 12,72 iken yıllık nüfus artışı ise ‰ 28,32’dir

Eğitim
Bingöl Üniversitesi 29.05.2007 tarihinde kurulmuş olup 8 Fakülte, 2 Yüksekokul, 5 Meslek Yüksekokulu ve 5 Enstitü ile Eğitim-Öğretime devam etmektedir. Üniversitelerin Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşması Programı kapsamına pilot üniversite seçilen Bingöl Üniversitesi bünyesinde bulunan araştırma ve uygulama merkezleri aşağıda listelenmiştir.

  • Arıcılık Araştırma Çalışmaları Uygulama Merkezi
  • Bingöl Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi
  • Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi
  • Biyoteknoloji Araştırma Ve Uygulama Merkezi
  • Çocuk Araştırma Ve Rehberlik Uygulama Ve Araştırma Merkezi
  • Dil Öğretimi Uygulama Ve Araştırma Merkezi
  • Diş Hekimliği Uygulama Ve Araştırma Merkezi
  • Deneysel Araştırmalar Merkezi
  • Enerji, Çevre ve Doğal Afet Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi
  • Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulu
  • Kadın Ve Aile Sorunları Araştırma Ve Uygulama Merkezi
  • Kariyer Planlama Uygulama ve Araştırma Merkezi
  • Kıraat İlmi Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi
  • Merkezi Laboratuvar Uygulama ve Araştırma Merkezi
  • Proje Koordinasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi
  • Sürekli Eğitim Araştırma Ve Uygulama Merkezi
  • Uzaktan Algılama Ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Uygulama Ve Araştırma Merkezi
  • Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
  • Üniversite-Sanayi İşbirliğini Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi
  • Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi
  • Zaza Dili ve Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi

Sağlık
Bingöl’de son yıllarda artan sağlık yatırımları ile her 100.000 kişiye 256 hastane yatağı düşmektedir, bu oran 279 olan Türkiye ortalamasın altındadır. Bingöl’de 1000 kişi başına düşen Hekim sayısı 1 olup, bu oran Türkiye verilerinin altındadır. Bunun yanı sıra Bingöl’de 112 istasyonu başına düşen kişi nüfus sayısı (16.080) ve 112 ambulans başına düşen nüfus (6.508) Türkiye ortalamalarına göre (İstasyon Başına Düşen Nüfus: 33256, 112 Ambulans Başına Düşen Nüfus: 16418) daha iyi konumdadır.

İstihdam ve Çalışma Hayatı
2013 yılı TÜİK verilerine göre Bingöl’deki işsizlik oranı %7’dir ve bu oran Türkiye ortalamasının altındadır. Buna paralel olarak Bingöl’de istihdam oranı %54,6 ile Türkiye ortalamasının üstündedir. 2017 yılında ilimiz istihdam oranını en çok arttıran 3. il olmuştur.
İstihdam açısından büyük öneme sahip olan tekstil-konfeksiyon sektörünün geliştirilmesi için yapılan çalışmalar sonucunda 2019 yılında hem merkez ilçede hem de Solhan, Karlıova ve Genç ilçelerinde bu sektörde yeni yatırımların hayata geçmesiyle birlikte sektörde belli büyüklüğün üstündeki firma sayısı 7’den 12’ye, 2018 yılının sonunda 630 olan istihdam sayısı ise 2019 yılının sonunda 1650’e çıkmıştır.  

Ulaştırma ve Haberleşme

TRB1 Bölgesi, ulaşım açısından Doğu Anadolu Bölgesi’ne bir geçiş noktası konumundadır. Bölge illeri, merkezi Elazığ’da bulunan Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü’nün faaliyet alanında bulunmaktadır. Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü sınırları içerisinde toplam 3.915 km yol ağı mevcut olup bunun 1.457 km’si devlet, 2.458 km’si ise il yoludur. Bingöl özelinde incelendiğinde 220 km bölünmüş yol ağı olmak 547 km asfalt yol ağı, 11 km parke yol ağı ve 48 km geçit vermez yol ağı bulunmaktadır.

TRB1 Bölgesi illerinden Bingöl, Doğu Anadolu un Yukarı Fırat Bölümü’nde doğu-batı yönünde uzanan ana karayollarından birinin üzerindedir. Bu karayolu batıdan Malatya ve Elazığ’dan gelerek Bingöl’e ulaşmaktadır. Doğudan Van Gölü’nün güney kıyılarından geçerek İran’a ulaşmaktadır. Bu yol Solhan ilçesinden geçerek Muş yönünde devam etmektedir. Erzurum-Bingöl-Diyarbakır hattı ise kuzey-güney bağlantısını sağlamaktadır. Merkez ilçeden başka Genç ve Karlıova ilçeleri de bu hattın üzerindedir. Adaklı ilçesinin il merkezine bağlantısı Kartal-Sancak veya Yolçatı üzerinden sağlanmaktadır. Bu il yolunun Kiğı ilçesinden sonra bir kolu Yayladere ilçesine, bir kolu da Yedisu ilçesine ulaşmaktadır. Devlet yolları, acil eylem planı kapsamında olup bölünmüş yol çalışmaları devam etmektedir.

TRB1 Bölgesi’ndeki illerin, bir gelişmişlik göstergesi olarak kabul edilen yol/yüzölçümü oranları Türkiye ile karşılaştırıldığında kilometrekareye düşen yol miktarı Bingöl ve Tunceli’de Türkiye ortalamasının altında, Malatya ve Elazığ Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmektedir.
Bingöl, Doğu Anadolu Bölgesi’ni doğudan batıya bağlayan demiryolu hattı üzerindedir. Kuzey ve güneyden gelen demiryolları Malatya’da birleşmekte, Elazığ’dan sonra Bingöl’ün Genç ilçesine ulaşmakta ve Muş, Tatvan ve İran’a devam etmektedir. Bingöl sınırları içerisinde 105 km. demiryolu ağı mevcuttur.

Bingöl il merkezinde dokuz, Solhan ilçesinde iki, Genç ilçesinde üç, Karlıova ilçesinde bir, Kiğı ilçesinde bir adet olmak üzere toplam 16 yerel gazete yayın yapmaktadır. İl genelinde üç adet özel radyo yayın faaliyetlerini sürdürmektedir. Ayrıca 2 sinema işletmesi bulunmaktadır.

Kentsel Altyapı ve Üstyapı
 
Bingöl’de temiz su ihtiyacı daha çok kaynak sularından temin edilmektedir. Bingöl il merkezi evsel atık sularını arıtmak üzere 53.000 m²’lik alan üzerine kurulan tesis 2009 yılında faaliyete geçmiştir.

Bingöl’de kullanım alanının büyük bölümü ikamet alanlarına ayrılmıştır. Şehirdeki işletmeler küçük ölçekli ve düşük iş kapasiteli olduğundan ticari faaliyetler için geniş kullanım alanına ihtiyaç duyulmamıştır.

Bingöl’de kırsal alandaki yapıların çoğu taş ve toprak malzeme kullanılarak inşa edilmiş olup son yıllarda betonarme yapılara ağırlık verildiği gözlemlenmektedir.

Coğrafi Yapı ve İklim

Bingöl ili, doğuda Muş, kuzeyde Erzincan ve Erzurum, batıda Tunceli ve Elazığ, güneyde ise Diyarbakır ili ile komşudur. Bingöl ili, 38° 27 ve 40° 27 doğu boylamlarıyla, 41° 20 ve 39° 54 kuzey enlemleri arasında bulunmaktadır. İlin yüzölçümü 8.253,5 km²’dir. İl merkezinin deniz seviyesinden yüksekliği 1.151 metredir. Bingöl arazisi çok dağlıktır. Yükseklikleri 3.000 metreyi aşan dağlar bulunur. Dağlar üzerindeki yaylalar ve düzlüklerin yükseklikleri 2.000 metreden aşağı düşmez. Ova niteliğindeki yerler bile 1.000 metrenin üzerinde bulunmaktadır. Bingöl ovasının dört tarafı dağlarla çevrilidir. Bingöl’de dağlar orta kısımlarda birbirinden uzaklaşarak genişlemiş ve bu genişleyen yerde Bingöl ovası meydana gelmiştir. Ova, şehrin güney doğusuna doğru hafif yayılımla alçalarak devam eder. Bu ovayı birçok akarsu parçalamıştır. İl sınırları içindeki uzunluğu bakımından en önemli akarsu Peri Suyu’dur. Murat Nehri de ilin önemli akarsularından biridir. Kuzeyden esen nemli-serin hava kütlelerine açık olması ve yükselti faktörü sebebiyle Bingöl ve çevresi yazları sıcak, kışları soğuk geçmektedir. Karasal iklimin hüküm sürdüğü Bingöl’de kış ayları kar yağışlı ve soğuk, yaz ayları ise sıcak ve kuraktır. İlde dört mevsimin etkileri tamamen görülmekle birlikte, genel olarak yaz mevsimi kısa, kış mevsimi ise uzun sürer. Yaz-kış ve gece-gündüz sıcaklık farklarının yüksek olduğu ilde, yazın 40 °C’ye ulaşan sıcaklık, kışın -25 °C’ye kadar düşmektedir.

İklim ve arazi yapısı yönünden ormancılık için ideal bir yapıya sahip olan Bingöl, Doğu Anadolu Bölgesinin orman alanı en zengin olan illerinden biridir. Ancak, ormanların uzun zamandan beri yakacak ihtiyacının giderilmesinde kullanılması ve hayvancılıkta yararlanılması, bozuk baltalık duruma gelmesi sonucunu doğurmuştur. Dağlar genellikle seyrek ormanlık olup, güney bölümlerinin bazı kısımları çıplaktır. Meşe ormanları dağların 1.800 metreden aşağı kısımlarında görülür.

Karlıova’nın kuzeydoğusunda yer alan Bingöl Dağı 3.250 m yüksekliği ile ilin en yüksek noktasıdır.

Bingöl’deki Murat Nehri ve Peri Suyu Vadileri TRB1 Bölgesi’ndeki önemli vadiler arasındadır. Önemli ovalar arasında; Bingöl Ovası’nın yanı sıra Genç, Karlıova, Solhan ve Sancak Ovaları gibi küçük ovalar da mevcuttur. Bingöl ilinde büyük bir göl olmamakla beraber çok sayıda küçük göller mevcuttur.
 
Doğal Kaynaklar

Bingöl, 11,6 hm3/yıl yeraltı suyu, 9.873 hm3/yıl yerüstü suyu olmak üzere toplam 9.884,6 hm3/yıl su potansiyeline sahiptir (Bingöl İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, 2008). Bingöl Merkez ve Genç ilçesinin içme suyu ihtiyacını karşılayacak Kürük Suyu Projesi tamamlanmıştır.

Bölgedeki başlıca endüstriyel hammadde ve metalik maden yatakları demir, kurşun-çinko, fosfat ve dişten olarak sayılabilir. Bingöl ilindeki maden yatakları çoğunlukla Genç ilçesinde bulunmaktadır. Demir yatak ve zuhurları Genç ilçesinde yer almakta olup, genellikle beraberinde apatit de içermektedir. Genç ilçesindeki demir madenlerinin zenginleştirilmesine yönelik olarak 2013-2014 yıllarında iki adet zenginleştirme tesisi kurulmuştur.

İldeki bir diğer metalik maden ise Genç-Servi’deki ortalama 21.600 ton görünür ve muhtemel rezerve sahip kurşun-çinko cevherleşmesidir. Endüstriyel hammaddeler bakımından Genç-Halveliyan sahasında düşük-orta sıcaklık refrakter ve seramik hammaddesi olarak kullanılmaya elverişli 140.000 ton disten rezervi belirlenmiştir. Genç ilçesinde ayrıca fosfat yatak ve zuhurları da yer almakta olup, buradaki fosfat rezervleri apatitli manyetit potansiyelidir. Karlıova ilçesindeki alt ısıl değerleri 1458 ve 1663 kcal/kg olan ve toplam 83.662.000 ton görünür rezerve sahip linyit sahaları bulunmaktadır.

Linyit sahası; Bingöl ilinin Karlıova ilçesi Derinçay (Halifan) köyü civarında yer almaktadır. Saha Bingöl-Karlıova karayoluna 5km, Bingöl’e 45km uzaklıktadır. Doğu Anadolu bölgesinin Afşin-Elbistan’dan sonra en önemli linyit havzası olması nedeniyle Bingöl-Karlıova linyitlerinin gecikmeden yapılacak bir termik santralde yakıt olarak kullanılması öncelikle bölge ve dolayısıyla ülke ekonomisine katkı sağlayacaktır. Kükürt oranının düşük olması nedeniyle atmosfere karışacak CO2 emisyonu da az olacaktır. Ayrıca Sancak beldesi civarında zengin linyit yatakları bulunmaktadır.
Bingöl’deki maden suyu kaynakları ise; Kiğı ilçesi İki Evler madensuyu, Yedisu ilçesi Yeşilgöl madensuyu, Kiğı ilçesi Dimilyan madensuyu ve Yedisu ilçesi maden suyudur.

Bingöl’de mevcut başlıca jeotermal kaynaklar: 62C sıcaklıktaki Karlıova ilçesi Göynük Hacıyan kaplıcası, 36-47C sıcaklıktaki Bingöl Merkez Kös kaplıcası,  34C sıcaklıktaki Yayladere Hasköy kaplıcası, 52C sıcaklıktaki Kiğı ilçesi Harur kaplıcasıdır.

Ilıcalar Bölgesinde 1.325 metre derinlikten 51 derece sıcaklığında saniyede 20 litre debisi olan jeoter­mal su elde edilmiş, 2016 yılında yapımı tamamlanan ikinci sondaj kuyusunda da 55 derece sıcaklığında ve saniyede 18 litre jeotermal su verimi elde edilmiştir. İki adet jeotermal sondajdan elde edilen suyun 15 kilometre uzaklıktaki Kentpark Projesine isalesi için yapılan çalışmalar tamamlanmıştır.

Ekonomik Faaliyetler
  
Bingöl’ün iktisadi faaliyet kollarına göre gayrisafi yurtiçi hasıla hesaplamaları incelendiğinde, 2004-2018 yılları arasındaki dönemde tarım sektörünün payı %17,71’den %13,54’e, hizmet sektörünün payı %66,73’ten % 60,84’e düşerken; sanayi sektörünün payı ise %15,56’dan %25,62’ye yükselmiştir. İktisadi faaliyet kollarının dağılımındaki bu değişim TRB1 Bölgesi ve Türkiye geneliyle paralellik arz etmekle birlikte, Bingöl’de özellikle sanayinin payının görece daha yüksek oranda bir artış gösterdiği gözlenmektedir. Bu durum ekonomik gelişme anlamında olumlu olarak değerlendirilebilir.
 
Tablo 2: İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Açısından İlin Durumu
  Hizmet (%) Tarım (%) Sanayi (%)
Yıl 2004 2009 2014 2018 2004 2009 2014 2018 2004 2009 2014 2018
Bingöl 66,73 68,09 59,40 60,84 17,71 15,85 14,46 13,54 15,56 16,06 26,15 25,62
TRB1 65,67 68,08 64,21 63,59 15,24 13,59 9,01 11,30 19,09 18,33 26,77 25,11
Türkiye 60,46 63,91 60,67 60,59 10,78 9,12 7,45 6,5 28,76 26,97 31,88 32,91
 
Kaynak: TÜİK, İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Verileri.
 
Kişi başına düşen gayrisafi yurtiçi hasıla hesaplamalarına bakıldığında, Bingöl’ün 2004 yılında 2.301 dolar, 2009 yılında 3.827 dolar, 2014 yılında 5.858 dolar ve 2018 yılı için 4759 dolar kişi başı gayrisafi yurtiçi hasılaya sahip olduğu görülmektedir. Bu rakam Türkiye ortalamasının ve TRB1 bölgesinin diğer illerinin altında olmakla birlikte 2004-2018 dönemindeki artış oranı açısından değerlendirildiğinde %106,82 oranıyla hem Türkiye geneli (%62,61) hem de diğer bölge illerine göre önemli oranda daha yüksek artış göstermiştir.
 
Tablo 3: KişiBaşına Düşen Gayri Safi Yurtiçi Açısından İlin Durumu
Kişi başına GSYH ($)
Yıl 2004 2009 2014 2018 2004-2018
Arası Artış (%)
Türkiye 5 961 8 980 12 112 9 693 62,61
Malatya 3 428 5 341 6 954 5 374 56,77
Elazığ 3 570 5 914 7 749 5 925 65,97
Bingöl 2 301 3 827 5 858 4 759 106,82
Tunceli 4 543 7 273 10 198 8 164 79,71
 
Kaynak: TÜİK, Kişi Başına düşen Yurtiçi Hasıla Verileri.

2019 TESK illere göre işyeri sayılarına göre TRB1 bölgesinde faaliyet gösteren işletmelerin % 11,24’ü Bingöl’de (4.944 işletme) faaliyet göstermektedir.
2018 verilerine göre Bingöl’de esnaf/nüfus oranı %1.63’tür ve bu oran Türkiye ortalamasının (%2.18) altındadır.
 
Tarım
TRB1 bölgesinin bitkisel üretim miktarının %21,6’sı, canlı hayvan değerinin büyükbaşta %25,12’si, küçükbaşta %26,66’sı, kanatlıda %4,89’u Bingöl iline aittir. Toplam arazisi 825.300 hektar olup 59.140 hektarı tarım arazisi, 432.471 hektarı çayır-mera, 310.142 hektarı orman-fundalık ve 23.547 hektarı ise diğer arazilerden oluşur. Sulanabilir tarım arazisi 47.300 hektar olup bu alanın 27.300 hektarı sulanmaktadır. Tarla bitkileri yıllık üretimleri dikkate alındığında Bingöl’de en çok yetiştirilen bitkiler sırasıyla buğday (25.796 ton), mısır (17.503 ton) ve şeker pancarıdır (1.802 ton).
   
Bingöl ilinde kültür ırkı, melez ve yerli sığırların oranları sırasıyla % 25,2, %65,6 ve % 9,2’dir. Bu bağlamda hayvansal üretimde verimliliğin belirleyici unsurlarından biri olan genetik kapasite bakımından oldukça düşük profildeki ırkların Bingöl’de yaygın olduğu görülmektedir. Bölgedeki bal üretiminin %52’si Bingöl’de üretilir.
 

Sanayi, Ticaret, Yatırımlar ve Ar-Ge
 
Bingöl’de bir adet Organize Sanayi Bölgesi (OSB) vardır. Organize Sanayi Bölgesi’nin genişleme çalışmaları 2017 yılında başlamıştır. Bölgedeki OSB’lerdeki en büyük sorunlardan birisi ihracat amacıyla kullanılabilecek en yakın limanın bölgeye yaklaşık 450 km olması ve limana ulaşım ve taşıma maliyetlerinin pahalı olmasıdır.

Bingöl Merkez Sanayi Sitesi (1. Kısım ve 2. Kısım), 281 işyerinde 1.135 kişilik istihdam ile faaliyetini sürdürmektedir. Genç Sanayi Sitesinde 78 işyerinde 156 kişilik istihdam, Solhan Sanayi Sitesinde ise 50 işyerinde 150 kişilik istihdam ile faaliyetler sürmektedir. Buna ek olarak Karlıova KSS’nin inşaatı halen devam etmektedir.  Bölgede faaliyet gösteren tüm organize sanayi bölgelerinde bakanlık kredisinden, gelir stopajı teşvikinden, enerji desteği teşvikinden faydalanılmaktadır. Buna ek olarak Bölgesel Teşvik sınıflandırılmada en çok destek alan 6. Bölge içinde bulunan Bingöl’de yapılacak yatırımlarda 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında Ekonomi Bakanlığının Bölgesel Teşvik sisteminden faydalanılmaktadır.

“Tekstil-Hazır Giyim İmalatı”, “Süt ve Süt Ürünleri” ile “Arıcılık Ürünleri Üretimi” sektörleri son yıllarda önemli gelişmeler göstermektedir.
Başta Bingöl olmak üzere bölgemizin süt ve süt ürünleri sektöründe büyük katkılar sağlanması beklenen SÜTAŞ yatırımının 2020 yılında faaliyete geçerek 1012 kişilik doğrudan istihdam oluşturması, dolaylı olarak yaklaşık 8000 aileye katkı sağlaması öngörülmektedir. Yaklaşık 733 milyon TL tutarında olacak yatırım kapsamında, günde 1.063 ton süt işleme kapasitesine sahip süt ürünleri fabrikası, içinde her biri 2 bin sağmal kapasiteli 5 damızlık süt sığırı geliştirme çiftliği ile 6 bin 500 baş kapasiteli damızlık süt sığırı yetiştirme çiftliği, 5 bin baş kapasiteli besi çiftliği de yer alıyor.

2000 - 2019 Yıllarında bölgeye sağlanan kamu yatırımlarının yaklaşık % 34,3’ü Bingöl’e yapılmıştır. Kamu yatırımlarına bakıldığında Bingöl’de enerji, sağlık ve eğitim sektörlerinin ön plana çıktığı, turizmin ise son sırada yer aldığı görülmektedir. 

TRB1 Bölgesi ithalat ve ihracat rakamları değerlendirildiğinde Türkiye değerlerine göre genel olarak düşük hacimli kapasiteye sahiptir. İBBS Düzey 2 bölge sınıflandırmasına göre 26 bölgeye ayrılan Türkiye’de TRB1 Bölgesi, ihracat sıralamasında 20. sırada yer almaktadır. TÜİK verilerine göre Türkiye’nin kişi başına ihracat değeri 1.923,5 ABD Doları olduğu düşünülürse bölge illerinin çok geride kaldığı gözlenmektedir. Bununla beraber, Bingöl ve Tunceli illerinin bölgenin diğer illeri olan Malatya ve Elazığ’a göre ciddi oranlarda geri kaldığı görülmektedir.

2019 TİM verilerine göre Bingöl, 81 il içerisinde en çok ihracat yapan iller sıralamasında 78. sıradadır, 2019 ihracatı 1,132 milyon dolar (TİM), ithalatı ise 422 bin dolardır(TÜİK). Bingöl, örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı fasılı ve  mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları, reklam lambaları ışıklı tabelalar vb prefabrik yapılar fasılında toplamda ihracatının yaklaşık % 50’sini gerçekleştirmektedir. Bingöl, ağırlıklı olarak Irak ve Almanya’ya ihracat yapmaktadır.
 
Turizm
2018 yılında Bingöl’ün yabancı geceleme sayısı 1019, toplam geceleme sayısı ise 87.63’dur. Bingöl ili tabiat olarak birçok turizm alanına hitap edebilecek potansiyele sahiptir. 10 civarında yaylaya sahip Bingöl, yayla ve kamp turizmi için önemli bir şehirdir.  
İlde önemli turistik değerler aşağıda verilmiştir:

Yüzen Ada: Solhan İlçesi Hazarşah köyündeki gölde bulunan 3 adet adanın göl içerisinde sal gibi hareket etmesi ile tanınmış “Yüzen Ada” turistlerin ilgisini çekebilecek potansiyeldedir.

Güneşin Doğuşu: Bingöl ili Karlıova ilçesinde bulunan Bingöl Dağlarının Kale Tepesi’nden güneşin doğuşunu seyretmek, İsviçre Alp Dağları’ndan seyretmeye alternatif olarak gösterilmektedir. Güneşin doğuşundaki her rengi, ayrıntıyı seyretmeyi mümkün kılmaktadır.
Kış Turizmi: Bingöl’de iki adet kayak merkezi bulunmaktadır. Bunlardan 950 metre pist uzunluğuna sahip olan Yolçatı Kayak Tesisi, 50 yatak kapasiteli kayak evi ve teleski bölümlerinden oluşmakta olup havalimanına uzaklığı 32 km’dir.
1600 - 1700 metre pist uzunluğuna sahip olan Hesarek Kayak Merkezi, Bingöl Merkeze 34 km uzaklıktadır. Tesis 70 yatak kapasiteli otel binası, teleski, telesiyej ve baby lift bölümlerinden oluşmaktadır. 2015 yılı sonu itibariyle hizmete giren tesis 4-5 ay süren kayak sezonu ile Türkiye’nin en uzun kayak sezonuna sahip olan kayak merkezlerinden biri konumundadır.

Kös Kaplıcaları: Bingöl Karlıova yolunun 20. km’sinde yer alan kaplıcalar romatizmal hastalıklara ve kadın hastalıklarına sahip kişiler için çekim merkezidir.

Mevcut durumda Ilıcalar Beldesinde bulunan iki termal tesise ek olarak şehir merkezine 5 km, havaalanına 12 km mesafede bulunan 110 dönümlük alan üzerinde Yap-İşlet-Devret modeliyle yapılması planlanan 500 yataklı termal otel, AVM, Aquapark gibi yatırımları içeren Kentpark projesinin hayata geçmesiyle termal turizmde önemli bir gelişme olması planlanmaktadır.

Bingöl’de ayrıca Çır Şelalesi, Kiğı Kalesi, Kral Kızı Kalesi, Peri Suyu turizm potansiyeline sahip yerlerdir. 


Copyright © 2016 www.fka.gov.tr Tüm Hakları Saklıdır